Aalisarnermut, piniarnermut nunalerinermullu tapersiisarneq pillugu
Inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuut
pillugu
Inatsisartut Inuussutissarsiornermut Ataatsimiititaliaata
ISUMALIUTISSIISSUTAA
siunnersuutip aappassaaneerneqarnerani saqqummiuneqartoq
Inatsisartut Inuussutissarsiornermut Ataatsimiititaliaat suliarinninnermini ukuninnga inuttaqarpoq:
Inatsisartuni ilaasortaq Simon Olsen, Siumut, siulittaasoq
Inatsisartuni ilaasortaq Johan Lund Olsen, Inuit Ataqatigiit, siulittaasup tullia
Inatsisartuni ilaasortaq Per Rosing-Petersen, Siumut
Inatsisartuni ilaasortaq Finn Karlsen, Atassut
Inatsisartuni ilaasortaq Mads Peter Grønvold, Kattusseqatigiit
Inatsisartut Inuussutissarsiornermut Ataatsimiititaliaata UKA 2001-imi Aalisarnermut, piniarnermut nunalerinermullu tapersiisarneq pillugu Inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuut siuller-meerneqarnerata kingorna nassuiaatitai ilanngullugit oqaluuseraa.
Ataatsimiititaliap sulinera
Ataatsimiititaliap Inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuut ataatsimiinnerni pingasuni suliaraa. Tassunga ilanngullugu ataatsimiititaliap Aalisarnermut, Piniarnermut Nunaqarfinnullu Naalakkersuisoq isumasioqatigalugu ataatsimeeqatigaa. Taamatuttaaq ataatsimiititaliap APK, avataasiutaatillit peqatigiiffiat, ataatsimeeqatigaa. Ataatsimiititaliap aamma ilanngullugit ataatsimeeqatigai Inatsisartut Aningaasaqarnermut Ataatsimiititaliaat kiisalu Inatsisartut Aalisarnermut, Piniarnermut Nunalerinermullu Ataatsimiititaliaat.
Inassuteqaatit naalakkersuinikkullu oqaaseqarfiginninnerit
Ataatsimiititaliap siunnersuummik suliarinninnerminut ilaatillugu misissorpaa inuussutissarsiutinut tapersiisarnermut aaqqissuussineq atorlugu raajarniutinut nutaanut siunissami tapersiisoqarsinnaajunnaarpat aningaasalersueriaatsit allat sorliit atorneqarsinnaassanersut.
Ataatsimiititaliami amerlanerussuteqartut (Siumup, Inuit Ataqatigiit aamma Atassutip ilaasortaatitaasa) tassunga tunngatillugu maluginiarpaat 2002-imi Aningaasanut inatsisissatut siunnersuummut allannguutissatut siunnersuummik Naalakkersuisut saqqummiussisut, taamaalilluni inuiaqatigiit aaqqissuussaanerat eqqarsaatigalugu suliniutinut immikkoortitanit 20 mio. kr. sinerissamut qanittumi raajarniarnerup aaqqissuussaanerata naleqqussarneqarnissaanut nuunneqassallutik. Aalisarnermut, Piniarnermut Nunaqarfinnullu Naalakkersuisoq ataatsimiititaliamit isumasioqatigineqarluni ataatsimeeqatigineqarami ilisimatitsivoq aningaasat taakku sinerissamut qanittumi raajarniarnerup aaqqissuussaanerata naleqqussarneqarnissaanut aningaasaliissutigineqassasut. Aningaasat taakku aalisartut namminneq aningaasaataasa saniatigut nammineq aningaasaliissutitut imaluunniit annaaneqaratarsinnaasunik aningaasaliissutitut aningaasaliissutigineqarsinnaapput, taamaaliornikkullu sinerissamut qanittumi raajarniarnermi angallatinik anginerusunik pissarsiniarnermi niuerfiit taarsigassarsinissamut periarfissaqartitaannut tapertaliunneqassallutik.
Taamatut aaqqiinissaq ataatsimiititaliami amerlanerussuteqartut taakku taperserpaat, tamatumunngali peqatigitillugu Aalisarnermut, Piniarnermut Nunaqarfinnullu Naalakkersuisumut kiisalu Inatsisartut Aningaasaqarnermut Ataatsimiititaliaannut oqaatigalugu, inuiaqatigiit aaqqissuussaanerat eqqarsaatigalugu suliniutinut immikkoortitanit sinneruttut 8 mio. kr. sinerissamut qanittumi raajarniarnerup aaqqissuussaanerata naleqqussarneqarnissaanut aamma atorneqartariaqartut. Tamanna isiginiarneqassaaq sinerissamut qanittumi aalisariutit aningaasalersorneqarsinnaanerannut peqataasinnaanermik oqariartuuteqarnerit, avataasiorlutik aalisariutaatilinnit oqaatigineqartut, ataatsimiititaliap paasinninnera malillugu piumasaqaatinik akueriuminaassinnaasunik ilaqartut, aallaavigalugit.
Siunnersuutip ilaanut, Uummannami, Upernavimmi Qeqertarsuullu Tunuani angallatinik miki-nerusunik umiatsiaaqqanillu qaleralinniarnermi atugassanik, taamaallaalli angissuseq aalajangersimasoq sinnerlugu angissusilinnik pissarsiniarnermi tapersiivigineqarsinnaajunnaarnissamut tunngasumut atatillugu ataatsimiititaliami amerlanerussuteqartut pingaarluinnartutut isigaat taamatut ajornakusoortumik ikaarsaariarnerup ingerlaneranut atatillugu aningaasaliinissamut periarfissat pisariaqartinneqartut Naalakkersuisut eqqumaffigissagaat. Tassunga atatillugu Naalakkersuisut qinnuigineqarput maleruagassat allannguuteqartinneqartut atorlugit angallatit qassit ukiumut pissarsiarineqarsinnaanersut ilisimatitsissutigeqqullugu.
Naggataatigut ataatsimiititaliami amerlanerussuteqartut Naalakkersuisut kaammatussavaat savaatillit Nunalerinermut Siunnersuisoqatigiit, sullissiviillu taassuma ataaniittut atorlugit siunnersuiffigineqartarnerattulli, aalisartut siunnersuiffigineqarnermut periarfissanik tunineqarsinnaanersut isumaliutigissagaat.
Tamakku oqaatigereerlugit Aalisarnermut, piniarnermut nunalerinermullu tapersiisarneq pillugu Inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuut allannguuteqarani akuersissutigineqassasoq ataatsimiititaliami amerlanerussuteqartut (Siumup, Inuit Ataqatigiit aamma Atassutip ilaasortaatitaasa) inassutigissavaat.
Ataatsimiititaliami ikinnerussuteqartoq (Kattusseqatigiit ilaasortaatitaat) isumaqarpoq sinerissamut qanittumi aalisarnerup aaqqissuussaanerata naleqqussaavigineqarnissaanut atatillugu ani-ngaasaleeriaasissaq aningaasalersuisussallu naammattumik annertussusilimmik qulakkeeriffigineqarsimanngitsut. Ikinnerussuteqartoq isumaqarpoq, 2002-mi Aningaasanut inatsisissatut siunnersuummut allannguutissatut siunnersuuteqarnikkut aningaasaliissutigineqartussatut siunnersuutigineqartut naammanngitsut. Ataatsimut isigalugu ikinnerussuteqartoq isumaqarpoq angallatinik nutaanik pissarsinissamut aningaasat atugassat ikippallaartut, amerlineqartariaqartullu.
Tamanna tunngavigalugu ataatsimiititaliami ikinnerussuteqartup (Kattusseqatigiit ilaasortaatitaata) inassutigissavaa Aalisarnermut, piniarnermut nunalerinermullu tapersiisarneq pillugu Inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuut itigartinneqassasoq.
Taamatut oqaaseqarluni Inatsisartut Inuussutissarsiornermut Ataatsimiititaliaata Aalisarnermut, piniarnermut nunalerinermullu tapersiisarneq pillugu Inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuut aappassaaniigassanngortippaa.
Simon Olsen, siulittaasoq
Johan Lund Olsen Per Rosing-Petersen
Finn Karlsen Mads Peter Grønvold